Elaine N. Aron, hoogleraar, universitair docent psychologie en psychotherapeute in de Verenigde Staten, heeft veel onderzoek gedaan naar hooggevoeligheid. Hooggevoeligheid is een eigenschap die aangeboren lijkt te zijn en bij 1 op de 5 mensen in meer of mindere mate voorkomt. De eigenschap wordt door Aron beschreven in haar boek "Hoog Sensitieve Personen, hoe blijf je overeind als de wereld je overweldigt" (Elaine N. Aron, Ph.D. ISBN: 90-6305-100-X).
Het zenuwstelsel van HSP´s is gevoeliger dan dat van de gemiddelde mens. De informatieverwerking verloopt preciezer, zorgvuldiger en gedetailleerder. Ze hebben hele gevoelige ontvangstapparatuur en ervaren binnenkomende prikkels dan ook intenser dan de meeste mensen.
Bovendien zijn ze beter uitgerust voor en gericht op het ontvangen van signalen uit de buitenwereld dan op het uitzenden van informatie uit de binnenwereld. Zodra er teveel signalen of prikkels binnenkomen in een hooggevoelig systeem, dan raakt het verzadigd en verstopt. Dit resulteert er vervolgens in dat de persoon in kwestie prikkelbaar wordt en bijvoorbeeld gaat uitvallen naar zijn omgeving, of zich juist sterk wil terugtrekken.
In ons drukke en gehaaste bestaan wordt veel gevraagd van mensen met een hoog sensitief systeem. Ze staan vaak onder een voortdurende spanning en moeten extra hard werken om alle binnenkomende prikkels te verwerken. Hierdoor zijn HSP´s vaak eerder moe en hebben ze dikwijls ook meer rust en op zichzelf zijn nodig dan anderen.
Enkele voorbeelden van situaties waarin hooggevoelige personen zichzelf vaak herkennen zijn:
Enkele voorbeelden van kwaliteiten van hooggevoelige mensen:
Tot slot worden hooggevoelige mensen vaak gekenmerkt als zorgvuldig, aandachtig en intens.
De hooggevoelige mens heeft echter in het algemeen veel tijd nodig om de kwaliteiten, die in essentie in hem aanwezig zijn, te ontwikkelen en om zijn eigenschappen, die in aanvang vaak nog als lastig worden ervaren, tot zijn kracht te maken.
Daar HSP´s zich vaak van jongs af aan "anders" voelen (omdat hun door ouders en ander opvoeders onvoldoende referentie is geboden met betrekking tot hun bijzondere dispositie), kunnen zij het gevoel ontwikkelen "er niet bij te horen" en "niet begrepen te worden". Ze veroordelen zichzelf daarom, hetgeen resulteert in een laag gevoel van eigenwaarde. Om dit "anders-zijn" te compenseren, probeert men zich vervolgens aan te passen bij wat de buitenwereld van hen verwacht. Daarbij gaat het contact met de eigen essentie en kwaliteit verloren, eindigend in een aangepast en/of teruggetrokken leven waarin de eigen potentie niet kan worden vrijgemaakt.
Omdat HSP´s veelal een laag lichaamsbewustzijn hebben, zijn ze minder goed in staat om de grens tussen zichzelf en de buitenwereld te bepalen en te bewaren. Mede vanuit de grote behoefte aan verbinding en de gevoeligheid voor de noden van de ander, lopen ze daarom een groter risico over hun grenzen te gaan of te laten gaan. Vaker dan gemiddeld zijn HSP´s consciëntieus, nauwkeurig en perfectionistisch. Ze stellen daarom hoge eisen aan zichzelf, hetgeen tegen ze kan werken wanneer de lat te hoog ligt. Hierdoor raken HSP´s gemakkelijk uitgeput en ontwikkelen ze eerder stress, overspannenheid en burn-out.
In werksituaties hebben HSP´s meer last van werkdruk, stress en omgevingsfactoren zoals, lawaai, drukte en stemmingen van anderen. Hierdoor presteren ze nogal eens minder dan gemiddeld, werken ze vaak onder hun niveau of forceren ze zichzelf in grote mate om toch maar mee te kunnen blijven doen. HSP´s lopen daarom een verhoogd risico hun werk te verliezen, ziek te worden of in de WAO te belanden.
Om steviger en sterker in het leven te staan is het belangrijk dat de HSP zijn fijngevoeligheid leert te zien, te herkennen en te waarderen. Het zelfbeeld kan daardoor in een nieuw licht komen te staan. Wanneer de HSP leert meer van zichzelf te houden en trouw te worden aan zijn eigenheid, zoals zijn behoefte aan een langzamer tempo, meer rust en stilte en ook diepgang in zijn leven, dan verandert er veel. De HSP komt tot zijn recht, door het leven te leiden dat bij hem past. Het is daarom van belang dat de HSP leert om niet zichzelf weg te geven, maar eerst zijn eigen behoeftes te vervullen, om pas vanuit een "vervuld zijn" te gaan geven aan de ander.
Meer in het bijzonder gaat het daarbij om de volgende leerpunten: